Heijunka

Herkese merhabalar sizlere bu yazımda Heijunka üretiminden bahsettim. Heijunka nedir, ne değildir gelin birlikte öğrenelim. Keyifli okumalar... 😊

Türkçe anlamı olarak "düzgün üretim" veya "dengelenmiş üretim" diyebiliriz. Heijunka en tepeden en alta kadar "kendi işini kendin planla ve üretimi dengele"'nin ifadesidir. Heijunka tüm üretim kaynaklarının ve müşteri talebinin ürün çeşidine ve hacmine bağlı olarak planlamasını içerir. Mesela bir üreticiye haftalık belli bir miktarda ürün siparişi geliyor fakat her gün farklı miktarlarda sipariş var, işte bunu küçük tampon stoklarıyla destekleyerek her gün eşit düzeyde seviyelendirerek, kaynakların daha etkin ve verimli kullanılmasını sağlayabilir, bu heijunka üretimine örnektir.

Parti üretimini ortadan kaldırırken üretimin müşteri taleplerini verimli olarak karşılanmasını mümkün kılmaktadır. Sonuç olarak da stoklar, yatırım maliyetleri, iş gücü ve bütün değer akışı boyunca üretim akış süreci dengelenir.

*Örneğin değişken müşteri taleplerini karşılamak için az miktarda ürün stoğu bulundurulması ve üretimin verimli yapılmasın sağlanır. Bu yüzden üretimin dengede olması gerekmektedir. Az az üretip sipariş yaklaştıkça üretimi arttırmaktansa dengeli bir şekilde planlı üretim yapar.

*Neden Dengelemeye ihtiyacımız var?

Çünkü değişen talep miktarlarımız var ve israf etmeden hem sistemin sürdürülebilir olması hem de müşteri memnuniyetinin artması için dengelemeye ihtiyaç var.

Heijunka uygulamalarına başlarken öncelikle bilinmesi gereken firmanın malzeme, ürün ve bilgi akışının yerinde ve ayrıntılı şekilde incelenmesi gerektiğidir. Heijunka uzun vadeli düşünülmesi gereken bir sistemdir. Anlık uyarlamalar genellikle problemlerin doğmasına neden olmaktadır.

Örnek olarak Her firmanın ürünleri çok satanlar, seyrek satanlar ve çok seyrek satanlar şeklinde sınıflandırılabilir.  Firma sipariş üzerine çalışıyor olsa dahi müşteri ile yapılacak ortak çalışma ile bu sınıflandırma yapılabilir.  Böylece ürünler yapılacak standart bir ABC analizi ile gruplara ayrılır.

Bu gruplama sonucu genellikle cironun 80% 'nin ürünlerin 20% 'si tarafından sağlandığı görülecektir. Bu durumda seyrek satan ürünlerin stok tutmadan satılması uygun olur. Böylece siparişlerin hemen karşılanma ve ödeme alma süresinin kısalması sağlanabilir.

“Yavaş ama istikrarlı bir şekilde yürüyen kaplumbağa çok az fire yapar ve önce hızla koşup, sonra durup uykuya dalan süratli bir tavşana göre çok daha makbuldür” (Taichi Ohno)

Burada sözü edilmek istenen düzenli, kararlı ve aynı hızda üretim yapılmasıdır. Böylece üretim tarafından üretilen israf en aza iner. Aslında bu durum aynı şekilde tıkanmış bir trafikte yol alan araba gibidir. Dur kalk nedeni ile yakıt artmış, yolcular gerilmiş durumdadır. Oysa aynı araba düzenli bir hızla sürekli yol aldığında hem yakıt tüketimi düşer hem de yolcular değişen manzaranın keyfini sürerler.

Örnek; Bir üreticiye haftalık 500 adet sipariş verildiğini, düşünün. Bu siparişlerin günlük olarak önemli bir değişkenliği mevcuttur: pazartesi günü 200, salı 100, çarşamba 50, perşembe 100, cuma 50 olsun. Üretici en yüksek talebin olduğu pazartesine göre stoktan da ek yapıp gönderebilir ve geri kalan günler için 100 adetle üretimi seviyelendirebilir. Değer akışının en son noktasında bitmiş ürünlerden küçük bir stok bulundurarak üretici kendi fabrikasına ve tedarikçilerine gelen talepleri seviyelendirebilir. Bu sayede hem müşteri isteklerini karşılar hem de değer akışı boyunca kaynakların kullanımı daha verimli hale gelir.

*Kısaca Heijunka da Amaç;

1)Stoklar, yatırım maliyetleri, işgücü ve değer akışı boyunca üretim akış süresini minimuma indirmektir.

2) Ara stokları ve ihtiyaç fazlası üretimi engellemektir.

3) Dalgalı talebi azaltmak

Heijunka üretimini de böylece tanımış olduk. Taichi Ohno'nun tavşan ve kaplumbağa ile ilgili olan sözünü hatırlatarak devamında "Toyota Üretim Sisteminde, bütün işçiler bu kaplumbağaya benzeyince gerçekleşmiş olur" demiştir heijunka ve faydalarından bahsetmiştir.

Okuduğunuz için teşekkür eder, esenlikler dilerim.

Mert SEVER